Heerlen: Romeinse Thermen en Castella te Heerlen-Coriovallum

In 1940 werd in het centrum van Heerlen het fundament ontdekt van een thermencomplex, het tot nu toe belangrijkste bouwwerk van de Romeinse nederzetting Coriovallum.

Een boer die het braakliggende grasland aan het omploegen was, bleef op 18 juni van dat jaar met zijn ploeg in een deel van een zuilschacht steken.

Een aantal dagen later begon amateurarcheoloog dr. H.J. Beckers, geholpen door vrijwilligers, met een grote opgraving en in 1941 waren de voor Nederland imposante archeologische resten blootgelegd.

Men dekte het terrein af met een laag zilverzand met de bedoeling om het later weer te ontgraven. Dat gebeurde pas in 1975, waarna de opgraving werd opgenomen binnen de muren van een nieuw gebouwd museumcomplex.

Dit Thermenmuseum, dat werd geopend in1977, is gebouwd rond de opgraving van het Romeins badhuis, dat het oudste, grootste en best bewaarde antieke gebouw in Nederland is.

Thermen en Castella te Heerlen-Coriovallum.

1948, door A.E. van Geffen en W. Glasbergen.

Rijk geïllustreerd, met 15 platen, 21 afbeeldingen, 12 tekstfiguren en een tabel.

De vele afbeeldingen niet meegerekend, telt het boek 65 pagina’s.

Formaat circa 16 x 25 cm; Soft cover.

Het boek vertoont gebruiksspoortjes.

Boven aan de tweede binnen pagina staan twee handtekeningen met daarbij een jaartal.

Aan de onderzijde van één van de platen is met potlood een aantekening geplaatst.

Boek mag weg voor 17,50 euro.

Eventueel bijkomende verzendkosten bedragen 4,95 euro.

Na het ontdekken van het fundament in 1940 werd het belang daarvan vrijwel meteen ingezien.

Reeds in 1948 publiceerde A.E. van Giffen 'Thermen en Castella te Heerlen-Coriovallum', het eerste wetenschappelijk rapport over dit Romeins badhuis.

Van Giffen concludeerde dat het badhuis in twee fasen gebouwd was: de eerste fase uit de eerste eeuw na Christus en enkele decennia later een uitbreiding en verbouwing.

Volgens conservator en archeoloog Karen Jeneson kwam het gebouw tot stand omstreeks het jaar 40 na Chr.

Hoewel het opgaande muurwerk bijna geheel verdwenen is, kan men zich aan de hand van funderingen en vloerniveaus nog een goede voorstelling maken van het badhuis.

Het bestond uit een ommuurd terrein met daarbinnen een badgebouw van 50 bij 50 meter.

Via een overdekte zuilengalerij kwam men achtereenvolgens in een kleedruimte (apodyterium), een zweetruimte (sudatorium), twee dompelbaden (frigidaria), een verwarmde massageruimte (tepidarium) en een warmwaterbad (caldarium).

Indrukwekkend zijn de restanten van het hypocaustum (vloerverwarmingssysteem).

Ook is een fragment van een mozaïekvloer in een van de frigidaria bewaard gebleven.

Buiten was er nog een openluchtbad (natatio), kon er gesport worden in een speciaal daarvoor aangelegde ruimte (palaestra), en waren er toiletten en kleine winkeltjes.