Giacomo Balla (1871-1958) (after) - sculptuur, Portacarte -

Giacomo Balla, "Kaarthouder". 1916. Handgeschilderd hout. Oplage van 80 genummerde exemplaren (de onze 62/80). Meerdere geproduceerd door de Milena Ugolini Gallery, Rome (ca. 1980) met toestemming van de erven Elica en Luce Balla. In goede staat - enkele gebruikssporen.

Giacomo Balla (Turijn, 18 juli 1871 – Rome, 1 maart 1958) was een Italiaanse schilder, beeldhouwer, decorontwerper en auteur van "paroliberi". Hij was een vooraanstaand exponent van het futurisme en ondertekende samen met de andere Italiaanse futuristen de manifesten die de theoretische aspecten ervan bekrachtigden.

Biografie
Als enige zoon van Lucia Giannotti, een naaister, en Giovanni, een industrieel chemicus en gepassioneerd amateurfotograaf, verloor hij zijn vader op negenjarige leeftijd. De moeder investeert al haar inkomsten in de opvoeding van haar zoon, die al sinds zijn tienerjaren interesse toont in kunst: hij begint viool te studeren, maar laat al snel de muziek achter zich om zich te wijden aan schilderen en tekenen. Na zijn middelbare schoolstudie schreef hij zich in aan de Albertina Academie, waar hij perspectief, anatomie en geometrische compositie studeerde, onder leiding van Giacomo Grosso. Daarna volgde hij de lessen van Cesare Lombroso over psychiatrie en criminele antropologie. Hij raakte gepassioneerd door fotografie en bezocht het atelier van de schilder en fotograaf Oreste Bertieri.

In 1891 maakte hij zijn debuut als schilder bij de Vereniging ter bevordering van Schone Kunsten van Turijn, een omgeving die bezocht werd door de Turijnse aristocratie en de hogere middenklasse; in deze context ontmoette hij Edmondo De Amicis en Pellizza da Volpedo.

In 1895 verliet hij Turijn om zich bij zijn moeder in Rome te vestigen, waar hij zijn hele leven bleef. Hier benaderde hij de nieuwe pointillistische techniek, werd de promotor ervan en vond onmiddellijk een goede aanhang van studenten (onder wie Boccioni, Severini, Sironi). In 1904 trouwde hij in Campidoglio met Elisa Marcucci, eveneens een naaister, die hij ontmoette dankzij zijn vriend Duilio Cambellotti. Uit het huwelijk werden twee dochters geboren, Luce Balla (Lucia) (1904-1994) en Elica Balla (1914-1992).

In 1903 exposeerde hij op de V Biënnale van Venetië[1]; het is de eerste van daaropvolgende postume deelnames[2].

Zijn creatieve activiteit was zeer intens in het begin van de jaren tien, geïnspireerd door de pointillistische stijl, maar vanaf 1911 gaf hij uiting aan nieuwe stilistische interesses en betrad hij een nieuwe fase van picturaal onderzoek gericht op het representeren van dynamiek en beweging; traceert lijnen van snel rijdende auto's en andere bewegende figuren op papier of canvas.

Futurisme
In de jaren van de Eerste Wereldoorlog streefde hij het idee na van een totale kunst, gedefinieerd als futuristische kunstactie. Vooral na 1916, bij de dood van Boccioni (aan wie hij in 1925 de opera Il Punso di Boccioni opdroeg), was hij de onbetwiste protagonist van de beweging. Volledig bekeerd tot het futurisme, verkocht hij al zijn figuratieve werken op een veiling en begon de volgende te signeren met het pseudoniem FuturBalla.

In 1914 ondertekende hij het futuristische manifest Le vêtement masculin futuriste, dat een paar maanden later werd gevolgd door de Italiaanse editie getiteld The anti-neutral dress, een publicatie vergezeld van schetsen en modellen. Het is een uitnodiging om futuristische esthetiek over te nemen via kleding; theoretiseert en stelt voor om de oude, sombere en verstikkende herenkleding te vervangen door een meer dynamische, meer gedurfde en kleurrijke, asymmetrische kleding, die breekt met de traditie en zich aanpast aan het futuristische concept van moderniteit en vooruitgang; een jurk die ook verwijst naar de oorlog en de man agressiever en feestelijker maakt[3]. Hij streeft altijd naar een futuristische esthetiek en transformeert zijn huis door muren en meubels te decoreren in een overvloed aan oogverblindend gekleurde vormen[4].

In 1914 creëerde hij opnieuw de futuristische bloemen in de tuin van Casa Cuseni in Taormina; hier is hij samen met Depero ook de auteur van vele wanddecoraties. In 1915 ondertekende hij, opnieuw met Depero, het manifest Futurist Reconstruction of the Universe, waarin hij theoretiseerde hoe picturale dynamiek en plastische dynamiek goed verbonden zijn met woorden in vrijheid en de kunst van geluiden:

“Wij futuristen, Balla en Depero, willen deze totale fusie bereiken om het universum te reconstrueren door het op te vrolijken, dat wil zeggen door het volledig opnieuw te creëren[5]”

Hij begon te werken aan onomatopee, het samenstellen van vrije-vormtabellen en het ontwerpen van scenografie[6], waarbij hij de verbindingen tussen het beeld en de fonetische ruisdimensie benadrukte[7]. Uit het manifest komen de ideeën voort van het ‘futuristische speelgoed’, van het ‘kunstmatige landschap’, van het ‘metalen dier’, van de ‘transformeerbare jurk’, van het ‘plastic-motor-geluidsconcert in de ruimte’, van de ‘ phono-monoplastische reclame".

In 1917 ontwierp hij de scènes voor Feu d'artifice, een ballet zonder dansers dat werd opgevoerd in het Teatro Costanzi in Rome, geproduceerd door Diaghilevs Ballets Russes, met muziek van Igor Fëdorovi Stravinsky. In dezelfde periode creëerde hij meubels, meubels en stoffering en nam hij deel aan de sequenties van de film Vita futurista (1916), waarbij hij de opnames bijwoonde met Marinetti. In oktober 1918 publiceerde hij het Kleurenmanifest, een analyse van de rol van kleur in de avant-garde schilderkunst.

De fascistische periode
In 1921 schilderde hij de muren van de Bal Tic Tac, een Romeinse cabaretzaal waar jazz werd gespeeld; een modieuze omgeving uit de jaren twintig, die vervolgens in verval raakte en sloot, werd onlangs herontdekt tijdens de renovatie van een gebouw waarin de Bank van Italië was gevestigd[9][10].

Als onderdeel van zijn vasthouden aan het futurisme, dat Balla meedogenloos voortzette, maakte hij in 1926 een beeldje van Mussolini, met aan de basis de tekst: "Ik ben gekomen om Italië een regering te geven". Het werk wordt rechtstreeks aan de Duce geleverd. In de jaren dertig werd hij de door critici zeer gewaardeerde kunstenaar van het fascisme bij uitstek. Tussen 1932 en 1935 creëerde hij Marcia su Roma, een schilderij gemaakt op de achterkant van een ander doek, "Veloicità astratta" uit 1913; het werk toont een verwijzing naar The Fourth Estate van Pellizza da Volpedo.

Op latere leeftijd keerde hij terug naar het figurativisme.

In 1937 schreef hij een brief aan de krant Perseo: tweewekelijks over het Italiaanse leven waarin hij verklaarde niet langer betrokken te zijn bij futuristische activiteiten:

«Ik had al mijn energie gewijd aan het vernieuwen van het onderzoek met een oprecht geloof, maar op een gegeven moment bevond ik me in het gezelschap van opportunistische en carrièregerichte individuen met meer zakelijke dan artistieke neigingen; en in de overtuiging dat pure kunst in absoluut realisme ligt, zonder welk men vervalt in decoratieve decoratieve vormen, hervatte ik daarom mijn vorige kunst: interpretatie van de naakte en gezonde realiteit"

Vanaf dat moment werd Balla door de officiële cultuur aan de kant gezet, tot de herwaardering van zijn werken, en van futuristische werken in het algemeen, die na de oorlog plaatsvond.

De Tweede Wereldoorlog
In 1949 werden enkele van zijn werken, waaronder het beroemde schilderij "Dynamisme van een hond aangelijnd" uit 1912, in het MoMa tentoongesteld in de tentoonstelling: Twentieth-Century Italian Art[11].

Hij stierf in Rome op 1 maart 1958 op 86-jarige leeftijd. Hij ligt begraven op de begraafplaats van Verano.

In 1959 werden twee van zijn werken (Meisje met de hoepel en Geweerschot) tentoongesteld op de kunsttentoonstelling 50 jaar in Milaan. Van divisieisme tot vandaag, georganiseerd door Permanente[12].

Sommige kunsthistorici en kunstenaars hebben onder meer over hem geschreven:

«Het was Giacomo Balla, die onze leraar werd, die ons kennis liet maken met de moderne techniek van het divisionisme, zonder ons echter de fundamentele en wetenschappelijke regels te leren. Balla was een man van absolute ernst, diepzinnig, attent en een schilder in de breedste zin van het woord. [...] Het was een groot geluk voor ons om zo'n man te ontmoeten, wiens beslissing misschien wel onze hele carrière bepaalde. De sfeer van de Italiaanse schilderkunst in die tijd was de meest modderige en schadelijke die je je kunt voorstellen; in zo'n omgeving zou zelfs Raphael nauwelijks tot het genreschilderij zijn gekomen!

«Balla, die al enkele jaren over het thema dynamiek mediteerde (de beroemde Hond aan de lijn is uit 1912), gaat verder dan Boccioni: hij negeert het visuele beeld bijna volledig om het psychologische beeld van beweging te geven. Zijn onderzoek is overwegend taalkundig van aard: het heeft tot doel een code van tekens vast te stellen die snelheid, dynamiek, enz. aanduiden. Het zijn concepten die de moderne mens enorm interesseren: concepten die visueel tot uitdrukking willen worden gebracht omdat waarneming sneller is dan woorden, en die niet kunnen worden uitgedrukt door middel van tekens die verwijzingen naar de natuur impliceren, omdat ze iets niet-natuurlijks moeten uitdrukken, iets dat door mechanische apparaten is gecreëerd. ."
«De ‘verharding van het impressionisme’ vormt de basis van de ontwikkeling van Balla’s futuristische schilderkunst: dat wil zeggen de overgang van de verdeling van het gekleurde pigment van het divisionisme naar de abstracte geometrische constructie – op zichzelf – van iriserende interpenetraties: nr. 1, 2, 3 (1912). Deze studies zien eruit als gigantische frames die in de ruimte zijn vastgelegd door een denkbeeldig kathodeoog."


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.