Barend Cornelis Koekkoek - Herinneringen en mededeelingen

Herinneringen en mededeelingen van eenen Landschapschilder. Door B.C. Koekkoek, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw. Te Amsterdam, bij G.J.A. Beijerinck. 1841. Fabelachtig mooie reisbeschrijving! Zeldzaam. Eerste uitgave uit 1841. Het enigste boek dat B.C. Koekkoek ooit heeft geschreven. Barend Cornelis Koekkoek wordt alom gerekend tot de belangrijkste (19e eeuwse) romantische kunstschilder (landschapsschilder) van Nederland. Een reisverslag dat de romantische schilder B. C. Koekkoek in 1840 bijhield tijdens een reis door Duitsland. In dit boek beschrijft Koekkoek niet alleen zijn lotgevallen onderweg, maar hij laat ook zien hoe hij zijn schilderijen door middel van schetsen voorbereidt, hij levert commentaar op het werk van zijn tijdgenoten en verschaft adviezen aan jonge kunstenaars. Ook een aantal legendes & fabelen die aan de kastelen en gebergten onderweg zijn verbonden komen aan bod, waaronder de beroemde Siegfried-legende van Drachenfels ('Drakenrots') in het Zevengebergte bij Bonn. -------------- Mooi exemplaar! Compleet met 2 platen. Een aantal pagina's lichte foxing. Verder nauwelijks tot geen foxing. Aanwezige platen (getekend door B.C. Koekkoek; steendruk van H.J. Backer) : 1). Het Zevengebergte van Bonn te zien 2). Gezigt nabij Alten-Ahr. Aantal pagina's : 302 Afm. 23 x 14 x 2,5 cm --------------- Qp een mooie augustusdag van het jaar 1840 vertrokken in de stad Kleef vier jonge schilders, drie Nederlanders en één Duitser, voor een studiereis langs de oevers van de Rijn. De stemming moet uitmuntend zijn geweest; waren ze niet vervuld van "hoop en begeerte naar de schone natuurtaferelen die weldra hun ziel in verrukking zouden brengen"? De zon stond al in het westen toen een postwagen hen met hun bagage over een fraaie met populieren beplante weg naar het nabijgelegen Emmerich bracht, waar zij 's avonds de stoomboot naar Düsseldorf wilden nemen. Een van de reizigers was de 36-jarige Nederlander Barend Cornelis Koekkoek. Hij had het schilderen al jong van zijn vader, de Zeeuwse marineschilder Johannes Hermanus Koekkoek, geleerd en na een studie aan de Amsterdamse Koninklijke Academie had hij zich ontwikkeld tot een van de bekendste landschapsschilders uit zijn tijd. Aangetrokken door de mooie omgeving had hij zich in 1834 met zijn vrouw in Kleef gevestigd, waar hij maar nauwelijks kon voldoen aan de enorme vraag naar zijn schilderijen. Hij hield van de reis door het Rijnland een verslag bij dat hij een jaar later bij de Amsterdamse uitgever G. J. Beyerink zou publiceren onder de titel "Herinneringen en Mededeelingen van eenen Landschapschilder". In zijn reisdagboek, dat in 1982 door "Interbook International" werd herdrukt, heeft Koekkoek een groot aantal doeleinden tegelijk willen verwezenlijken. Hij beschrijft de landschappen waar hij met zijn reisgenoten doortrekt, de mensen die hij ontmoet, de herbergen waar hij logeert. Hij komt met verhandelingen over schoonheid en vertelt de legendes die aan de kastelen onderweg zijn verbonden. Ook geeft hij zijn mening over schilders en schilderijen en, wanneer er ergens weinig te melden is, verschaft hij nuttige adviezen aan jonge collega's. Het boek geeft een goed beeld van de lusten en de lasten die een landschapschilder in de eerste helft van de 19de eeuw ondervond. Koekkoek komt uit zijn boek naar voren als iemand die weet dat er naar hem geluisterd wordt, en hij geeft dan ook over heel wat onderwerpen zijn mening. Hij is af en toe zelfs enigszins zelfingenomen. Hij beschrijft zichzelf als een opgewekte, hardwerkende schilder, die royaal met fooien is en die niet aarzelt om zo nu en dan luid een lied aan te heffen. Tijdens het eerste gedeelte van de reis, aan boord van de raderboot Drusus is er eigenlijk niet veel bijzonders te zien, maar, zegt hij, voor "de opmerkzame beschouwer der natuur" is er altijd wel stof om zijn geestesvermogen te ontwikkelen en nieuwe indrukken op te doen. Een schilder die gewoon is altijd bezig te zijn, kan overal onderwerpen vinden. Koekkoek schetst een paar minder opmerkelijke plaatsjes aan de Rijn en wanneer deze gepasseerd zijn, begint hij zijn reismakkers te tekenen. Ondertussen vindt hij tijd voor een filosofische bespiegeling. Het water bij de raderkast doet hem denken aan het menselijk leven. "Evenals deze stroom, aan een natuurwet gehoorzamende, van zijn oorsprong naar de oceaan wordt gedreven, zo snellen ook wij reeds bij onze geboorte de grafkuil tegemoet..." Koekkoek houdt niet van trotsaards en niet van luiaards. Nooit weet een schilder genoeg van denatuur en in dit korte leven moet hij alles doen om zijn kennis te verbeteren. Hij geeft het voorbeeld van een collega die altijd zijn schetsboek in de hand heeft, of hij nu bij zijn koffie- of theepot zijn pijpje rookte, bij zijn vrienden was, of in een café met de bierkan voor zich zat. Op verschillende momenten laat het boek zien welke weerstanden natuurschilders in deze tijd moesten overwinnen om zich met hun materialen naar buiten te begeven. Hoe vaak niet heeft Koekkoek medelijden bemerkt bij de mensen die hij onderweg tegenkomt: arme schilders, die over de bergen, door bossen en door velden moeten zwerven voor hun dagelijks stukje brood! Toch kan de kunstenaar de studie naar de natuur volgens hem geen dag missen: "waar de bron die de geest een zo oneindige voorraad van schoonheden schenkt wordt veronachtzaamd... daar komt eerst achteruitgang en eindelijk een gehele ondergang der kunst bij de trotsaard." Al mag de opmerkzame beschouwer der natuur dan volgens Koekkoek overal wat te tekenen hebben en is er zelfs voor iemand in de stad, die zich geen reis kan veroorloven, nog wel stof voorhanden ("de lucht is overal voor u zichtbaar"), dat wil nog niet zeggen dat het ook overal even mooi is. Koekkoek is niet voor niets naar Kleef, eeuwenlang samen met Keulen de meest geschilderde stad van Duitsland, verhuisd. Hij houdt van het schone. Op veel plaatsen in zijn boek gaat hij uitgebreid in op de schoonheid van de streken waar hij komt. In deze passages herkennen we de schilder van de grote romantische landschappen. Wie zijn schilderijen kent, weet hoe hij er steeds op uit is om binnen één omlijsting zoveel mogelijk onderwerpen te tonen. Zowel in zijn kunst als op zijn reizen neemt Koekkoek geen genoegen met één mooie slootkant, één bosje, één huis of één rivier. Nee, hij probeert in één oogopslag zowel de slootkant, als het bosje, als het huis, als de rivier, alsmede nog wat vee, een paar boeren, een plasje, verwaaide eiken en een slingerende landweg zichtbaar te maken. Hoe meer er te zien is, hoe beter. In zijn boek schrijft hij: "Gaarne toch weiden onze blikken in een landschap, dat door deszelfs uitgestrektheid een menigte van voorwerpen aan het nieuwsgierig oog vertoont. Verscheidenheid van bossen, bergen, stromen, akkers, weiden, korenvelden, van elkander gescheiden door belommerde straten of landwegen, steden, dorpen, gehuchten, is ieder mens aangenaam." Deze visuele idealen leiden Koekkoek op zijn reis door Duitsland. Het liefst bezoekt hij plaatsen waar hij het landschap van boven kan bekijken: bergen, torens en andere hoogten. In Kleef zal hij later nog een speciaal ontworpen ateliertoren laten bouwen waar hij de hele dag over het Rijndal uit kan kijken, maar voorlopig klautert hij langs moeilijk begaanbare voetpaden naar verre natuurlijke uitzichtpunten omhoog. Verscheidenheid is niet de enige eis die Koekkoek aan het landschap stelt. Hij wil ook graag dat het onbedorven is. Dat betekent bij hem vooral dat het land niet aangetast mag zijn door ingrepen die uit winstbejag voortkomen. Koekkoek houdt niet van geld verdienen en begeerte naar rijkdom. Er mag natuurlijk wel bebouwing zijn. Het landschap hoeft ook niet al te wild te zijn. Wanneer het ergens op een helling te ruig en te dicht wordt, is de aardigheid voor hem er gauw af. Waar Koekkoek zich echter tegen keert, is het kaphout dat winst aanbrengt, de honderden in welvaart opgemetselde huizen, de geldgevende fabrieken en molens, en de duizenden in welvaart opgevoede mensen die hij overal rond ziet lopen. Deze vooruitgang, die hij de komende jaren nog veel zal tegenkomen, is hem een gruwel waar hij zich zo lang mogelijk ver van wil houden. [Bron: NRC Handelsblad, door Reinjan Mulder] ----------------------- B. C. Koekkoek woonde een groot deel van zijn leven in Kleef. In 1841 richtte Koekkoek een "Teken-Collegium" op in een bovenzaal van het toenmalige raadhuis aan de Grote Straat in Kleef. In ditzelfde jaar kwam ook zijn boek „Herinneringen en Mededeelingen van een Landschapschilder“ uit in Amsterdam. Tweemaal in de week tekende hij in zijn academie samen met zijn talrijke leerlingen naar levend model. Een keer in de maand corrigeerde hij samen met de leerlingen hun vrije werk. Vooral tijdens de zomermaanden kwam er veel bezoek van hoofdzakelijk Nederlandse landschapschilders, die van zijn kunst wilden profiteren. Hooggeplaatste klanten, zoals leden van het Nederlandse en het Pruissische koningshuis en de Russische Tsaar bewonderden Koekkoeks werk en zorgden er als kopers voor, dat hij in materiële welstand kon leven. B.C. Koekkoek Haus Het B.C. Koekkoek-Huis in Kleef is een museum in het voormalige woonpaleis van de Nederlandse romantische landschapschilder Barend Cornelis Koekkoek. Het in 1848 in de stijl van de Italiaanse Renaissance gebouwde huis vormt, samen met de vroegere ateliertoren „Belvedere“ (1843, heden in particulier bezit) en de tuin een uniek ensemble, dat bestaat uit een toevluchtsoord voor kunstenaars en een representatief woonhuis. Het is een uitzonderlijke culturele ontmoetingsplaats voor Duitsland en Nederland. De kunstenaarsvilla is een architectonische kostbaarheid, die tot de belangrijkste negentiende-eeuwse monumenten aan de Nederrijn behoort. Terwijl de bovenste etages oorspronkelijk ingericht waren als woning voor de schilder en zijn familie, deden de ingangshal en de „bel-etage“ dienst als representatieve ruimtes. Het gehele huis is tegenwoordig ingericht als museum voor de Nederlandse landschapschilderkunst van de Romantiek en als B.C.Koekkoek-Huis geopend voor het publiek. [Bron: koekkoek-haus]


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.