Sméagol is oorspronkelijk een hobbit, maar na het vinden van de Ene Ring verandert hij in het duistere wezen dat bekend staat als Gollum. Zijn verhaal begint met de ontdekking van de ring, die hem uiteindelijk alleen maar verder in de duisternis van zijn eigen zorgen en obsessies trekt. Dit heeft niet alleen invloed op zijn leven, maar ook op het leven van veel van de andere personages in het verhaal.
Wat Sméagol zo interessant maakt, is zijn constante strijd tussen twee tegenstrijdige identiteiten. Enerzijds is er de schuchtere Sméagol die ooit een gelukkig leven leidde, en anderzijds de kwaadaardige Gollum die werd beïnvloed door de ring. Dit innerlijke conflict maakt hem niet alleen menselijk en herkenbaar, maar toont ook de thema's van verlangen, verraad en de vernietigende kracht van hebzucht.
In de loop van het verhaal van Lord of the Rings zien we hoe Sméagol steeds verder afglijdt in zijn Gollum-zijn. Aanvankelijk probeert hij af en toe zijn goede kanten te tonen, vooral naar Frodo. Maar hoe dichter hij bij de ring komt, hoe meer hij weer onder de invloed van de ring komt te staan, wat leidt tot zijn totale ondergang.
Belangrijke momenten voor Sméagol zijn onder andere het verlies van de ring, zijn ontmoeting met Frodo en Sam, en zijn uiteindelijke confrontatie met het kwaad in zichzelf. Ook zijn dringende verzoek om 'de schat' maakt deel uit van zijn karakterontwikkeling en zijn strijd met de duistere krachten die hem bezitten.
Sméagol's invloed op andere personages is enorm. Hij heeft zowel positieve als destructieve impact. Voor Frodo vertegenwoordigt hij een mogelijkheid tot verlossing, terwijl hij voor Gollum zijn eigen schaduw is. Deze dubbelslag zorgt ervoor dat Frodo ook zijn eigen worstelingen en innerlijke demonen onder ogen moet zien, waardoor de thematiek van goed versus kwaad nog sterker naar voren komt.