Een sextant bestaat uit verschillende belangrijke onderdelen, waaronder een lichaam, een arm (ook wel indexarm genoemd), een spiegelsysteem en een schaalverdeling. Het lichaam is het hoofdframe dat de andere componenten ondersteunt. De arm beweegt langs het lichaam en helpt bij het meten van hoeken. De spiegels zijn cruciaal omdat ze de positie van hemellichamen reflecteren, zodat je nauwkeurige metingen kunt doen. Tenslotte is de schaalverdeling gelaserd of gegraveerd om de gemeten hoeken af te lezen.
Om een sextant te gebruiken voor navigatie, richt je het instrument op een zichtbare hemellichaam, zoals de zon of een ster. Eerst moet je de sextant zo positioneren dat de reflecties van de hemellichamen in de spiegels zichtbaar zijn. Vervolgens kun je de indexarm aanpassen om de juiste hoek te meten ten opzichte van de horizon. De gemeten waarde kan vervolgens worden gebruikt in nautische tabellen om je exacte positie op zee te bepalen.
Het belangrijkste verschil tussen een sextant en een octant is de meetcapaciteit. Een sextant kan hoeken meten tot 120 graden, terwijl een octant normaal gesproken maximaal 90 graden meet. Dit betekent dat een sextant een breder spectrum aan metingen kan doen, wat het bijzonder nuttig maakt voor navigatie over lange afstanden.
Antieke sextanten zijn waardevol vanwege hun historische betekenis en technologische innovatie. Ze vertegenwoordigen een tijd waarin navigatie een cruciaal onderdeel was van ontdekkingsreizen en zeegaande avonturen. Bovendien zijn veel antieke sextanten met zorg handgemaakt, wat ze unieke verzamelobjecten maakt met hun eigen karakter en geschiedenis. Voor verzamelaars van maritieme geschiedenis zijn ze vaak een bron van fascinatie.
Het onderhouden van een antieke sextant is belangrijk om zijn functionaliteit en esthetiek te behouden. Bewaar het instrument op een droge plek, uit de directe zon om verkleuring of vervorming te voorkomen. Het is raadzaam om regelmatig de bewegende delen lichtjes te oliën met een speciaal ontworpen smeermiddel, maar gebruik dit met mate. Vermijd ook agressieve schoonmaakmiddelen. Gebruik een zachte, droge doek om stof en vuil te verwijderen.